รู้จัก Raspberry Pi OS – ระบบปฏิบัติการเพื่อการเรียนรู้และพัฒนา IoT

ในยุคที่เทคโนโลยีสารสนเทศและอินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง (IoT) ได้กลายเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนนวัตกรรมในภาคการศึกษา อุตสาหกรรม และวิจัยทางวิทยาศาสตร์ อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ขนาดเล็กที่สามารถประมวลผลได้จริงในราคาย่อมเยาจึงกลายเป็นที่ต้องการสูง “Raspberry Pi” คือหนึ่งในแพลตฟอร์มที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายจากคุณสมบัติขนาดเล็ก พลังการประมวลผลที่เหมาะสม และต้นทุนที่ประหยัด เพื่อให้การใช้งาน Raspberry Pi เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ระบบปฏิบัติการที่ถูกออกแบบมาเฉพาะจึงมีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการเรียนรู้ การเขียนโปรแกรม และการพัฒนาแอปพลิเคชันแบบฝังตัว (Embedded Systems) ระบบดังกล่าวเรียกว่า Raspberry Pi OS ซึ่งพัฒนาขึ้นโดยมูลนิธิ Raspberry Pi โดยมีเป้าหมายในการสนับสนุนการเรียนรู้ด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์ และการพัฒนาโครงการด้านเทคโนโลยีสารสนเทศในรูปแบบต่าง ๆ

ความเป็นมาของ Raspberry Pi OS

Raspberry Pi OS หรือชื่อเดิมว่า Raspbian เป็นระบบปฏิบัติการแบบโอเพนซอร์สที่สร้างขึ้นบนพื้นฐานของ Debian Linux โดยทีมพัฒนาได้ปรับแต่งระบบให้เหมาะสมกับฮาร์ดแวร์ของ Raspberry Pi ทั้งในด้านประสิทธิภาพ ความเสถียร และความสะดวกในการใช้งาน โดยมุ่งเน้นการสนับสนุนการเรียนรู้วิทยาการคอมพิวเตอร์ การเขียนโปรแกรม และการใช้งานแอปพลิเคชัน

ลักษณะเด่นของ Raspberry Pi OS

เบาและเสถียร: Raspberry Pi OS ได้รับการปรับแต่งให้ใช้ทรัพยากรอย่างเหมาะสม ทำให้สามารถทำงานได้อย่างราบรื่นแม้ใช้บนอุปกรณ์ที่มีสเปกต่ำ
มีเครื่องมือพัฒนาครบครัน: ระบบมาพร้อมกับภาษา Python, Scratch, Java และเครื่องมืออื่น ๆ เช่น Thonny IDE, Geany และ Node-RED ซึ่งเอื้อต่อการพัฒนาแอปพลิเคชัน IoT
รองรับการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตและอุปกรณ์ภายนอก: สามารถใช้งาน Wi-Fi, Bluetooth, และ USB อุปกรณ์ได้อย่างครบถ้วน
อัปเดตต่อเนื่อง: มูลนิธิ Raspberry Pi มีการปล่อยอัปเดตระบบอย่างสม่ำเสมอเพื่อเพิ่มความปลอดภัยและความสามารถใหม่ ๆ

เวอร์ชันของ Raspberry Pi OS

Raspberry Pi OS มีให้เลือกหลายเวอร์ชัน ได้แก่

Raspberry Pi OS with Desktop: มาพร้อมกับ GUI และซอฟต์แวร์พื้นฐาน
Raspberry Pi OS Lite: ไม่มี GUI เหมาะสำหรับการใช้งานแบบ Headless Server หรือ IoT
Raspberry Pi OS Full: รวมซอฟต์แวร์เสริมเพื่อการเรียนรู้และใช้งานแบบครบวงจร

4. การประยุกต์ใช้งาน Raspberry Pi OS

เพื่อการเรียนรู้และการสอน: ใช้ในหลักสูตรวิทยาการคอมพิวเตอร์ ตั้งแต่ระดับประถมศึกษาจนถึงมหาวิทยาลัย
ระบบควบคุมอัตโนมัติ: เช่น ระบบควบคุมแสงสว่างอัจฉริยะ ระบบควบคุมอุณหภูมิในโรงเรือน หรือระบบแจ้งเตือนผ่านอินเทอร์เน็ต
เซิร์ฟเวอร์ขนาดเล็ก: เช่น Web Server, DNS Server หรือ File Server ในสภาพแวดล้อมการทดสอบ
โครงการ IoT และ AI Edge: รองรับการติดตั้งโมดูล AI เช่น Google Coral และสามารถนำมาใช้ประมวลผลข้อมูลเบื้องต้นในระบบ Edge Computing

สามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://www.raspberrypi.com

สรุป

Raspberry Pi OS คือระบบปฏิบัติการที่ได้รับการออกแบบและพัฒนาให้เหมาะสมกับฮาร์ดแวร์ของ Raspberry Pi โดยเฉพาะ โดยมีจุดแข็งด้านความเบา ความเสถียร และเครื่องมือสนับสนุนการเรียนรู้ที่หลากหลาย ด้วยคุณสมบัติดังกล่าว Raspberry Pi OS จึงกลายเป็นระบบที่ได้รับความนิยมในวงการการศึกษา งานวิจัย และการพัฒนาโซลูชัน IoT ทั้งในระดับเริ่มต้นและระดับมืออาชีพ การทำความเข้าใจระบบปฏิบัติการนี้อย่างลึกซึ้งจึงเป็นพื้นฐานสำคัญของผู้ที่ต้องการพัฒนาทักษะด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์ และระบบฝังตัวในยุคดิจิทัล

—
เขียนและรวบรวมโดย
Dr.Arnut Ruttanatirakul
Technology Lecturer, KMITL
10 July 2025