การจัดการ Dashboard ด้วย Grafana บน Ubuntu

เริ่มต้นใช้งาน Grafana บน Ubuntu: สร้าง Dashboard ง่าย ๆ เพื่อมอนิเตอร์ข้อมูลแบบเรียลไทม์

ในยุคที่ระบบไอทีต้องการการติดตามประสิทธิภาพแบบเรียลไทม์ Grafana กลายเป็นเครื่องมือสำคัญที่องค์กรและนักพัฒนาหลายคนเลือกใช้ในการสร้าง Dashboard เพื่อแสดงผลข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ เช่น Prometheus, InfluxDB, MySQL, Elasticsearch และอื่น ๆ อีกมากมาย ด้วยความสามารถในการแสดงผลข้อมูลอย่างยืดหยุ่น ผ่านกราฟและการแจ้งเตือน (Alert) ที่ปรับแต่งได้ ทำให้ Grafana เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการมอนิเตอร์ระบบเซิร์ฟเวอร์, แพลตฟอร์ม IoT, ระบบฐานข้อมูล และแอปพลิเคชันต่าง ๆ

บทความนี้จะนำเสนอวิธีการติดตั้งและใช้งาน Grafana บนระบบปฏิบัติการ Ubuntu โดยมุ่งเน้นการจัดการ Dashboard เบื้องต้น การเชื่อมต่อกับแหล่งข้อมูล และการสร้างกราฟแสดงผลแบบง่าย ๆ

รู้จัก Grafana

Grafana เป็นเครื่องมือโอเพ่นซอร์ส (Open Source) ที่ใช้สำหรับการแสดงผลข้อมูล (Data Visualization) และการตรวจสอบ (Monitoring) โดยเน้นการสร้างแดชบอร์ดที่สามารถนำข้อมูลจากแหล่งข้อมูลต่างๆ มาประมวลผลและแสดงผลในรูปแบบกราฟหรือแผนภูมิได้อย่างสวยงามและเข้าใจง่าย Grafana นับเป็นเป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับการแสดงผลข้อมูลและตรวจสอบระบบแบบ Real-Time ที่ช่วยให้องค์กรสามารถมองเห็นข้อมูลเชิงลึกได้ในรูปแบบที่เข้าใจง่าย รองรับการใช้งานในหลายอุตสาหกรรม เช่น IT, การแพทย์, การเงิน, และการผลิต เป็นต้น สามารถดูรายละเอียดเกี่ยวกับ Grafana เพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ https://grafana.com

เว็บไซต์ https://grafana.com

คุณสมบัติเด่นของ Grafana

ใช้สร้างแดชบอร์ด (Dashboards) ผู้ใช้สามารถสร้างแดชบอร์ดแบบกำหนดเองเพื่อแสดงข้อมูลสำคัญได้ตามต้องการ เช่น กราฟเส้น, แผนภูมิแท่ง, ตาราง
รองรับแหล่งข้อมูลหลากหลาย (Data Sources) Grafana รองรับการดึงข้อมูลจากหลายแหล่ง เช่น Prometheus (สำหรับระบบ Monitoring), InfluxDB, Elasticsearch, MySQL, PostgreSQและอื่นๆ อีกมากมาย
ใช้สร้างระบบการแจ้งเตือน (Alerting) ผู้ดูแลระบบสามารถตั้งค่าแจ้งเตือนเมื่อข้อมูลถึงเงื่อนไขที่กำหนด เช่น การส่งอีเมลหรือข้อความแจ้งเตือนผ่านช่องทางต่างๆ
สามารถติดตั้งและใช้งานที่ง่าย Grafana มีทั้งเวอร์ชันที่ติดตั้งบนเซิร์ฟเวอร์และเวอร์ชัน Cloud
ความสามารถในการทำงานร่วมกัน ผู้ใช้สามารถแชร์แดชบอร์ดกับทีมงานหรือองค์กรเพื่อให้ข้อมูลสำคัญเข้าถึงได้ง่าย

ตัวอย่างการใช้งาน Grafana

การตรวจสอบระบบ (System Monitoring) ใช้คู่กับ Prometheus หรือ InfluxDB เพื่อตรวจสอบสถานะของเซิร์ฟเวอร์, CPU, RAM, Disk Usage, และ Network Traffic

การวิเคราะห์ข้อมูลธุรกิจ (Business Analytics) ใช้ร่วมกับฐานข้อมูล เช่น MySQL หรือ PostgreSQL เพื่อนำเสนอข้อมูลยอดขาย, การทำงานของระบบ หรือผลลัพธ์เชิงธุรกิจ

การตรวจสอบ IoT และเซ็นเซอร์ ใช้เพื่อแสดงค่าจากเซ็นเซอร์ในระบบ IoT เช่น อุณหภูมิ, ความชื้น, การใช้พลังงาน ฯลฯ

DevOps และ CI/CD ติดตามการทำงานของระบบ DevOps และเครื่องมือ CI/CD เพื่อวิเคราะห์ประสิทธิภาพ

ขั้นตอนการติดตั้ง

1. ทำการอัปเดทระบบ

sudo dnf update -y

2. ทำการดาวน์โหลดตัวติดตั้ง Grafana
sudo wget https://dl.grafana.com/oss/release/grafana-VERSION.x86_64.rpm
ตัวอย่าง
sudo wget https://dl.grafana.com/oss/release/grafana-11.4.0-1.x86_64.rpm

3. ทำการติดตั้งแพ็กเก็จ
sudo dnf install grafana-11.4.0-1.x86_64.rpm

หรือทำการติดตั้งแบบออนไลน์
sudo dnf install -y https://dl.grafana.com/oss/release/grafana-11.4.0-1.x86_64.rpm

4. สั่งสต๊าทระบบ
sudo systemctl start grafana-server
sudo systemctl enable grafana-server –now

5. ตรวจสอบสถานะ Grafana
sudo systemctl status grafana-server

ตรวจสอบสถานะ Grafana

6. กรณีใช้ Firewall ให้ใช้คำสั่งปรับให้ผ่าน Firewall ได้
sudo ss -plunt|grep grafana
sudo firewall-cmd –add-port=3000/tcp –permanent
sudo firewall-cmd –reload

7. ทำการล็อกอินเข้า Grafana Dashboard
http://your-server-ip-address:3000
ตัวอย่าง
http://192.168.1.105:3000

8. ทำการป้อนชื่อเรียกและรหัสผ่าน
username: admin
password: admin

9. ในกรณีเข้าครั้งแรกให้ทำการเปลี่ยนรหัสผ่านเพื่อความปลอดภัย

หน้าต่าง Grafana

หน้าแดชบอร์ดแรกของ Grafana

Source: grafana.com

สรุป

Grafana คือเครื่องมือแสดงผลข้อมูลที่มีความยืดหยุ่นสูง ใช้งานง่าย และสามารถขยายความสามารถผ่าน Plugin และ API ได้อีกมากมาย การติดตั้งบน Ubuntu นั้นสามารถทำได้ภายในไม่กี่ขั้นตอน พร้อมใช้งานในองค์กรหรือโปรเจกต์ส่วนตัวได้ทันที เหมาะอย่างยิ่งสำหรับงานมอนิเตอร์ระบบ, การวิเคราะห์ข้อมูล IoT และการพัฒนา Dashboard สำหรับระบบสารสนเทศทุกประเภท

—
เขียนและรวบรวมโดย
Dr.Arnut Ruttanatirakul
Technology Lecturer, KMITL
21 June 2025
Copyright by SysAdmin Knowledge.
https://www.sysadmin.in.th